DUYURULAR
Dsi Yeraltısuları Teknik Yönetmenliği
Dsi Yeraltısuları Teknik Yönetmenliği
1. YÖNETMELİĞİN UYGULAMA ALANI
1.1. Belge işleri :
Yeraltısuları hakkında 167 sayılı Kanun'un 8, 9, 10 ve 11. maddeleri gereğince, Yeraltısuları Tüzüğünün 4. ve 5. maddelerinde açıklanan yeraltısuyu arama, kullanma, ıslah ve tadil belgeleri ile ilgili işlemler, bu Yönetmelikte tanımlandığı şekilde yapılırlar.
1.2. Yeraltısuyu araştırılması ve işletilmesi amacıyla yapılacak etüdler :
Yukarıda 1.1 maddesinde anılan belgelerin verilebilmesi için yapılması gerekli olan ve bu Yönetmeliğin II. Bölümünde tanımlanan yeraltısuyu etüdleri, Yönetmelikte belirtildiği şekilde yapılırlar.
1.3. Kuyu Yapımı :
Yeraltısuları hakkında 167 sayılı Kanun'un 8, 10 ve 11; Yeraltısuları Tüzüğünün 4. maddesinde belirtilen kuyuların açılmasında uyulması gerekli bütün teknik işler, bu Yönetmelikte açıklanmıştır. Yeraltısuları Tüzüğünde belirtildiği üzere, her türlü formasyonda her türlü araç ve gereçle açılan 10 m. den sığ kuyular, 167 sayılı Kanunun 8 inci maddede (a) şıkkında bahis konusu edilen «elle açılan kuyular» sayılmakta ve Yönetmeliğin uygulama alanına girmemektedirler.
1.4. Galeri-Tünel, Keson Kuyu, Kehriz ve Drenaj Yapımı :
Yeraltısuları hakkında 167 sayılı Kanun'un 8. maddesinin (b) bendinde ve Yeraltısuları Tüzüğünün 5. maddesinde belirtildiği üzere; yeraltısuyundan içme, sulama, kullanma veya diğer maksatlar için inşa edilecek boyları ve kesitleri ne olursa olsun, her türlü yatay veya eğik galeri, tünel keson kuyu, drenaj ve kehrizlerin yapımı, tadili ve ıslahı ile ilgili teknik çalışmalar, bu Yönetmelikte tanımlandığı şekilde yapılırlar.
1.5. Yeraltısuyunun işletilmesi:
İçme, kullanma, sulama ve diğer maksatlar için inşa edilecek kuyu, galeri-tünel, keson kuyu, drenaj ve kehrizler ile yeraltısuyu işletmesinde, bu Yönetmeliğin V. Bölümünde belirtilen hususlara uyulması zorunludur.
2. BELGE İŞLERİ
2.1. Belge alınacak işler :
167 sayılı Yeraltısuları Hakkında Kanunun 8. maddesinin (a) ve (b) fıkralarındaki işlerle, Yeraltısuları Tüzüğünün 9 uncu maddesinde belirtilen işleri yapacaklar için, Devlet Su İşleri Gene! Müdürlüğünden belge alınması zorunludur. Bunlar, aşağıda sayılan belgelerdir :
2.1.1. Yeraltısuyu arama belgesi
2.1.2 Yeraltısuyu kullanma belgesi
2.1.3. Islah ve tadil belgesi
2.1.4. Sondörlük, Kuyuculuk, Galeri, Tünelcilik yeterlik belgesi.
2.2. Belge için başvurma :
Belge almak isteyen kimse, istediği belge ile ilgili, örneği 2.7. maddesinde görülen belge isteme formlarını, en yakın DSİ. Ünitesine başvurarak veya en yakın idare amiri vasıtasıyla temin eder. Bu formu eksiksiz, doğru ve aşağıdaki hususlara uygun olarak doldurur. İlgili DSİ. Teşkilâtına veya idare âmirine verir.
Belge almak için müracaat eden kimsenin sırasını, isteklinin DSİ. Teşkilâtına veya en yakın idare âmirine baş vurduğu tarih, DSİ. nin belge isteyen kimseye cevap vereceği bir aylık sürenin başlangıcını da dilekçe ve eklerin noksansız olarak DSİ Teşkilâtına resmen ulaştığı tarih belli eder. Belge isteyen kimseye, isteği üzerine müracaat tarihini gösterir bir makbuz verilir.
2.2.1. Arama Belgesi isteme formu ve ekleri :
(Form No : 2.7.1. Yeraltısuyu Arama Belgesi isteme formu)
2.2.1.1. (Değişik:RG-7/6/2011-27957) DSİ tarafından hiç etüt edilmemiş olan sahalarda A tipi Yeraltısuyu Arama Belgesi isteme formu kullanılır ve bu forma, aşağıda açıklanan bilgileri havi belgeler eklenir :
2.2.1.1.1. Her hangi bir yerde, aynı anda veya fasılalı olarak 5 den fazla kuyu açılması istenildiği takdirde; havzanın, II. Bölümde sözü edilen esaslar dahilinde yapılacak hidrojeolojik detaylı etüd raporlarından ve eklerinden üçer takım;
2.2.1.1.2. Aynı anda veya fasılalı olarak 5 adetten az kuyu açılması istenildiği takdirde, kuyu lokasyonlarını içine alan sahanın II. Bölümde sözü edilen esaslar dahilinde yapılacak hidrojeolojik ön etüd raporundan ve eklerinden üçer takım;
2.2.1.2. DSİ. tarafından hidrojeolojik etüdü yapılmış olan sahalarda B tipi yeraltısuyu arama belgesi isteme fonu kullanılır ve bu forma ne miktar kuyu açılırsa açılsın, her bir kuyu için kuyu yerini ve su noktalarını gösterir detaylı bir kroki eklenir.
2.2.1.3. Yeraltısuyu aranacak havza veya alan DSİ. tarafından etüd edilmiş olsun veya olmasın, arama belgesi isteme formuna Yeraltısuları Kanununun 17 nci ve Yeraltısuları Tüzüğünün 7 nci maddesinde belirtilen teknik elemanlarca yapılmış ve kuyuda yapılacak her türlü işlemle, kuyunun çap ve derinliklerini gösterir kuyu projeleri eklenir. Projeler her kuyu için ayrı ve üçer adet olarak tanzim edilir.
2.2.2. Kullanma Belgesi isteme formu ve ekleri :
Açılmış olan yeraltısuyu arama kuyusunda bulunan suyun, işletilmesi istenildiği takdirde; kullanma belgesi isteme formu ve eklerinin, ilgili DSİ. Bölge Müdürlüğünce onayını takiben, müracaat sahibine kullanma belgesi verilir. Kullanma Belgesi İsteme formunun (Form No. 2.7.3.) ekleri aşağıda sırasıyla gösterilmiştir.
2.2.2.1. Doğru ve muntazam olarak doldurulmuş kuyu kayıt defterinden iki adet;
2.2.2.2. Su evsafının kullanma maksadına uygun olduğunu gösterir kimyasal su analiz raporunun aslı ile onaylı iki kopyası;
2.2.2.3. İki adet kuyu kütüğü ile, pompa karakteristiklerine ait grafiklerden üçer takım.
2.2.3. Islah ve tadil belgesi isteme formu ve ekleri :
Islah ve tadil edilmesi istenilen kuyu ve galeriler için ıslah ve tadil belgesi alınması zorunludur. Bunun için ıslah ve tadil belgesi isteme formunun doldurulması lâzımdır. Form No.: 2.7.5.) Bu forma aşağıda açıklanan bilgiler eklenir.
2.2.3.1. Kuyu veya galerinin, son durumunu gösterir onaylı kütüğü;
2.2.3.2. 1/50 ölçekli tadil projesi ve lüzumlu tafsilât resimleri;
2.2.3.3. Islah veya tadil gerekçesini açıklayan bir rapor;
2.2.3.4. Kullanma belgesi;
2.2.4. Yeterlik belgesi isteme formu ve ekleri :
Form No : 2.7.7.)
Yeraltısuyu temin etmek maksadıyla, yeraltısuyu ile ilgili işlerde çalışacak sondör, kuyucu, galerici ve tünelcilerin, bu işleri yapabilmeleri için yeterlik belgesi almaları zorunludur.
Yeterlik Belgesi alabilmek için :
2.4.1. Türk vatandaşı olmak;
2.2.4.2. En az ilkokulu bitirmiş olmak;
2.2.4.3. Sağlık bakımından bu gibi işlerde çalışmaya bedenen müsait olmak;
2.2.4.4. Mesleğinde yeteri kadar tecrübeli bulunmak (1. sınıf belge alacakların, en az 7 yıl; II. sınıf belge alacakların, en az 4 yıllık tecrübesi bulunmak);
2.2.4.5 DSİ. ce açılacak sınavda başarı göstermek lâzımdır.
İstekli, yukarıdaki hususlara ait ekler ve belge isteme formu ile DSİ. Genel Müdürlüğünce ilân edilen sınav tarihinden en az 15 gün evvel, DSİ Genel Müdürlüğü ilânında belirtilen yere müracaat etmek zorunluluğundadır.
Uygun görüldüğü takdirde; dilekçe sahibine, sınava girebileceğini sınav gününü, yerini ve saatini bildirir fotoğraflı ve onaylı bir sınava giriş kartı verilir. Sınava giriş kartında yazılı gün ve saatte sınavda bulunmayanlar, o yıl için imtihana girme haklarını kaybederler. Ellerinde giriş kartı bulunmayanlar hiçbir şekilde sınava giremezler.
2.3. Belgelerin verilişi:
2.3.1. Arama, Kullanma, Islah ve Tadil Belgeleri :
Konuya göre doldurularak, ilgili DSİ Bölge Müdürlüğüne verilen arama kullanma, ıslah ve tadii belgesi isteme formu ve ekleri; mahallinde ve büroda, hukukî, jeolojik, hidrojeolojik ve mühendislik bakımlarından incelenir. Uygun görüldüğü takdirde, her bir eki «Kontrol edilmiştir» damgasıyla mühürlenir ve kontrol eden tarafından imzalanır, konu ile ilgili izin belgesi doldurulur ve Bölge Müdürlüğünün onayını takiben; belgenin beyaz renkli orijinali ile kontrol edilmiş rapor ve eklerinden tam bir takım istekliye verilir. Yeşil renkli kopya ile kontrol edilmiş bulunan form ve eklerinden birer takım DSİ Yeraltısuları Dairesi Başkanlığına gönderilir. Belgenin pembe renkli kopyası ve belge isteme formu eklerinden bir takım da, DSİ Bölge Müdürlüğünde alıkonulur. Müracaat sahibine; belge ile birlikte, her kuyu veya galeri için onaylı, biri doldurulup İdareye geri verilmek üzere, 2 adet boş kuyu kayıt defteri verilir. Belge formuna eklenmiş bulunan rapor, proje, harita vs. gibi dokümanların tetkiki neticesinde, eksik ve hatalı hususlarla karşılaşıldığı takdirde, evrakın iki takımı, bu hususları açıklayıcı bir yazı ile, dilekçe sahibine iade edilir. Diğer takım Bölge Müdürlüğünde muhafaza edilir.
2.3.2. Yeterlik belgesi :
Yeterlik belgesi almak için, DSİ Genel Müdürlüğüne zamanında ve gerektiği şekilde başvuranlar için aşağıdaki dallarda sınav yapılır.
2.3.2.1.
1— I, Sınıf Rotari Sondörlüğü Yeterlik Belgesi
2 — I. Sınıf Darbeli Sondörlüğü Yeterlik Belgesi
3 — 1. Sınıf Galeri - Tünelci - Kuyucu Yeterlik Belgesi
4 — lI.Sınıf galeri-tünelci-kuyucu Yeterlik Belgesi
5 — II. Sınıf darbeli sondörlüğü Yeterlik Belgesi
6 — II. Sınıf Galeri - Tünelci - Kuyucu Yeterlik Belgesi
7 — Hafif Araç Sondörlüğü
Bu sınavları başaranlara katıldıkları sınavın dalını, sınıfını ve tarihini gösterir DSİ Yeraltısuları Dairesince Onaylı Yeterlik Belgeleri verilir. Belge sahipleri sadece belgelerinde belirtilen dallarda çalışabilirler.
2.4. Yeterlik belgesi sınavları :
Yeterlik belgesi sınavları, aşağıdaki şartlara uygun olarak yürütülür:
2.4.1. Yeterlik Belgesi almak isteyenler için DSİ Genel Müdürlüğünce açılacak sınavlar, her yıl 1 Ocak ile 31 Mart tarihleri arasında yapılır. Sınav günleri ve yerleri, sınavdan en az 30 gün önce DSİ Genel Müdürlüğünce ilân olunur.
2.4.2. Sınavlar nazari ve ameli olmak üzere iki şekilde olur, nazari sınavlar, yazılı; ameli sınavlar, sözlü sınav veya fiili tatbikat şeklinde yapılır.
2.4.3 Sınavlarda değerlendirme 100 puvan üzerinden olup, en az 50 puan alan başarılı sayılır. Hem ameli, hem nazari sınav yapılan hallerde, iki sınavın ortalaması alınır. Genel başarı için katsayılarla çarpılarak bulunan ortalamanın en az 65 olması gereklidir.
2.4.4. Sınav sonuçları bir liste halinde, sınav yerinde 1 hafta süre ile ilân edilir.
2.4.5. Sınavlarda; not ortalamaları 65'ten yukarı olduğu halde sadece tek dersten başarı gösteremeyenler, daha sonraki yıllarda, yalnız başarı gösteremedikleri dersten sınava girerler.
2.4.6. Sınav Konuları :
2.4.6.1. Bütün dallar için müşterek dersler ;
A. Matematik (Katsayısı : 1)
B. Pompa bilgisi (Katsayası : 1)
C. Makina ve motor (Katsayısı : 1)
D. Yeraltısuları mevzuatı (Katsayısı : 1)
E. Su verim deneyleri (Katsayısı : 1)
2.4.6.2. I. Sınıf Rotari ve Darbeli Sondörlüğü için ilâve dersler.
F. Sondaj Tekniği (Katsayısı : 4)
G. Yeraltısuyu Jeolojisi (Katsayısı : 1)
2.4.6.3. I. Sınıf Rotarİ ve Darbeli Sondörlüğü ile Hafif Araç Sondörlüğü için ilâve ders
F. Sondaj Tekniği (Katsayısı : 5)
2.4.6.4. I. Sınıf Galeri-Tünel ve Kuyucular için ilâve dersler:
F. Galeri, Tünel ve kuyu inşa tekniği ve tahkimatı (Katsayısı : 3)
G. Barutçuluk Bilgisi (Katsayısı : 1]
H. Jeoloji Bilgisi (Katsayısı : 1)
2.4.6.5. II. Sınıf Galeri - Tünel ve kuyucular için ilâve dersler :
F. Galeri, tünel ve kuyu inşa tekniği ve tahkimatı (Katsayısı : 4)
G. Barutçuluk Bilgisi (Katsayısı: 1)
2.4.7. Sınav Müfredatı :
2.4.7.1. Matematik yazılı sınav müfredatı :
Aritmetik işlemler; Alan ve Hacim işlemleri; Uzunluk, Ağırlık, Zaman, Hız birimleri ve dönüşümleri,
2.4.7.2. Pompa bilgisi yazılı sınam müfredatı :
Tulumba çeşitlen, çalışma prensipleri, montaj ve demontajları, arızaları, bakımları.
2.4.7.3. Makina ve motor yazılı sınav müfredatı :
Motor çeşitleri, sondaj yardımcı makinaları çeşitleri, makina ve motorların çalıştırılmaları, koruyucu bakım, peryodik bakım,
2.4.7.4. Yeraltısuları mevzuatı yazılı sınav müfredatı : Yeraltısuları Kanunu, Yeraltısuları Tüzüğü, Belgeler
2.4.7.5. Su verim deneyleri yazılı sınav müfredatı :
Deney çeşitleri gayeleri; yapılışları; kıymetlendirilmeleri (yalnız I. sınıf için)
2.4.7.6. Sondaj tekniği nazarî ve ameli sınav müfredatı :
Sondajın amaçları; kuyu yapım metodları; tecrit borulama ve filtreleme işlemleri; çakıllama; yıkama; geliştirme metodları; kuyu ağzı yapımı; sondaj ve kuyu emniyeti; rapor tutulması; sondaj makinasının (her dal için kendi makinası hakkında) ve sondaj malzeme ve ekipmanlarının kullanılmaları (her dal için kendi malzeme ve ekipman hakkında); sondaj sıvısı (rotari sondörlüğünde); numune alma (her dal için kendi özel metodları hakkında); onarma ve kurtarma işlemleri (yalnız birinci sınıf sondörlere); şantiye düzeni (yalnız birinci sınıf sondörlere); sondaj hesapları (yalnız birinci sınıf sondörlere)
2.4.7.7. Yeraltısuyu jeolojisi sözlü ve yazılı sınav müfredatı :
Su taşıyan formasyonların cinsleri, özellikleri; su sondajlarında geçilen formasyonlar ve özellikleri; akifer cinsleri ve özellikleri, yeraltısuyunun hareketi ve bulunuşu hakkında bilgiler.
2.4.7.8. Galeri, tünel ve kuyu inşa tekniği ve tahkimatı; sözlü ve yazılı sınav müfredatı :
İnşa metodları; delici makinaların ve ekipmanların kullanılışı; tahkimat nevileri ve yapılışı; numune alınması; kayıt ve raporlar; emniyet tedbirleri, tecrit işlemleri, ray döşeme, onarım ve kurtarmalar (yalnız birinci sınıf için), pusula kullanma (yalnız birinci sınıf için).
2.4.7.9. Barutçuluk bilgisi yazılı sınav müfredatı :
Barutçuluk malzemesi, çeşitleri, kullanılması, korunması; ateşleme ve emniyet tedbirleri; kayıt işlemleri.
2.4.7.10. Jeoloji bilgisi sözlü sınav müfredatı :
Jeolojik formasyonlar, özellikleri ve oluşumları; kayaçların tanınması, formasyon yapısının galeri ve tünel inşasıyla olan ilişkileri yeraltısuyunun oluşumu ve hareketi,
2.5. Belgelerin tescil: :
DSİ Bölge Müdürlüklerince verilen belgelerin, DSİ Yeraltısuları Dairesine gönderilen suretleri ve ekleri, anılan Daire Başkanlığında «Dokümanların tasnifi ve tescili ile ilgili talimat» gereğince tescil edilerek saklanır.
2.6. Belgelerin ve işlemlerin kontrolü :
Belge sahipleri; DSİ Yeraltısuları Dairesi Başkanlığınca veya DSİ Bölge Müdürlüklerince verilmiş olan «Belge kontrol yetki kartları»na sahip yetkililerin, kanunlara uygun şekilde yapacakları kontrollarda, belgelerini göstermek ve yapılan işler hakkında her türlü bilgiyi vermekle zorunludurlar. Belge kontrol yetki kartlarının, fotoğraflı ve ilgili makam tarafından onaylanmış olması gereklidir.
Yeterlik Belgesi almış bulunan kimseler, kanunlara, tüzüğe ve yönetmeliğe uygun olarak iş yapmak, kayıtları doğru tutmak, formları eksiksiz ve doğru olarak doldurmak zorunluluğunda olup, bunlara uymayanlara DSİ'ce 1. defasında ihtar verilir; 2. defasında 6 ay müddetle yeterlik belgeleri geri alınır; 3. defasında ise, yeterlik belgeleri iptal edilir.
2.7. Formlar:
Yeraltısuyu ile ilgili işlerde kullanılacak form örnekleri sıra ile gelecek sayfalardadır.
