Dsi Yeraltısuları Teknik Yönetmenliği
09 Kasım 2022, 22:50
Su sondajı, derinlerdeki su seviyesine ulaşmak için tercih edilir. Su sondajı, bir mühendislik çalışmasıdır. Su sondajı, zeminin jeolojik yapısına uygun olarak havalı ya da çamur dolaşımı ile yapılan kuyu açma çalışmasıdır. Kuyu açılma öncesi ve sonrası yapılması gereken birtakım işlemler mevcuttur. Kuyu açılma işlemi yapıldıktan sonra, açılan kuyunun hidrolojik özelliklerine uygun olacak şekilde projelendirme yapılır. Bu projelendirmeler dikkatli ve özenli bir şekilde yapıldığı takdirde daha doğru ve güvenilir sonuçlar alınacaktır. Sondajın ileri aşamalarında ise, özel sondaj boruları ile kuyunun kılıf borulaması yapılır. Su sondajında başarı, doğru akiferin en kısa zamanda bulunması ile ilişkilidir. Sondaj açmak çok dikkat isteyen bir iş olup, emek ve tecrübe gerektiren bir iştir. Su sondajı, hızla ilerleyen şehirleşme, tarım ve takibinde gelişen teknoloji ile birlikte önem kazanan sektörlerden biridir. Ama dikkatli bir şekilde yapılmış bir su sondajı, tamamen yeraltı suyunu bulma yöntemidir. En sıcak dönemlerde bile sizi susuz bırakmamak amacıyla açılır ve gerekli önlemler ve bakımlar yapıldığında uzun süreler boyunca kullanılabilir. Su sondajı, ülkemizde en yaygın şekilde kullanılan yöntemlerle havalı sondaj ve rotary şeklinde yapılmaktadır.
Su sondajı, suyun ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasında büyük bir öneme sahiptir. Su sondajı derinlerdeki su seviyesine ulaşmak için tercih edilir. Su sondajı, suya ihtiyacı olan veya olabilecek kişi veya kişilerin, kamu kurum ve kuruluşlarının, özel şirketlerin, özel mülkiyetli arazi sahibi kişilerin vb. kişi ve kişilerin su ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yapılan bir mühendislik hizmetidir. Su sondajının yapılmasındaki asıl amaç; çalışılacak bölgedeki veya arazideki, yeraltının belirli bir derinliğindeki suya ulaşmak ve bunu pompa ile çekmek suretiyle suyun yeryüzüne çıkarılmasıdır. Yeryüzüne çıkarılması planlanan suyun çekim işleminde, kuyunun yıkılmaması gerçekten önemlidir. Bunun için gerekli önlemlerin zamanında ve tam olarak alınması gerekmektedir. Su sondajı için kullanılacak kuyunun projeye uygunluğu, kalite düzeyi, borunun cinsi ve çapı, çakıl zarfının kalınlığı ve uygulanan su sondajı teknikleri yapılacak projenin başarısında büyük bir etkendir. Su sondajından iyi bir verim almak istiyorsanız su sondajını yetkili, bilgili ve tecrübeli bir mühendislik firmasına yaptırmak her zaman için güvenli ve doğru bir hareket olacaktır.
Su sondajlarında önemli olan etken, akiferin yerinin tespit edilmesidir. Suyun biriktiği veya beklendiği bölgelerin tespiti su sondajında önemli bir yer tutmaktadır.
Su sondajını, bilgili ve tecrübeli kişilere yaptırmak hem zamandan hem de ekonomik açıdan çok önemlidir. Su sondajı yaptırmadan önce dikkat edilmesi gereken hususlar kısaca iki bölüme ayrılır: Birinci bölüm, müşterinin yani işverenin sorumluluklarıdır.
İkinci bölüm ise sondaj işini üstlenen mühendislik firmasının sorumluluklarıdır.
Birinci bölüm, müşterinin yani işverenin sorumlulukları arasında sondaj açılması istenen sahanın veya bölgenin giriş-çıkış yollarının hazırlanması gerekmektedir. Sondaj işinin güvenli ve doğru bir şekilde yapılabilmesi buna bağlıdır. Ayrıca, elektrik ve su ihtiyacı gibi temel görevler de işverenin görevleri kapsamına girmektedir.
İkinci bölüm, sondaj işini üstlenen mühendislik firmasının sorumluluklarıdır. Mühendislik firmasının bünyesinde bulunan mühendisler, sondörler, sondaj işçileri gibi çalışanların sorumlulukları en üst seviyededir. Sondajın başlamasından bitimine kadar geçen süre içerisinde yapılması gereken işlemlerin, güvenilir ve doğru bir şekilde yapılabilmesi için tüm sondaj personelinin sorumluluklarının bilincinde olmaları ve dikkatli olmaları gerekmektedir. Burada önemli olan bir diğer konu da iş sağlığı ve güvenliğine uygun bir mühendislik çalışması yapılabilmesidir. Bu konular başlangıç için çok önemlidir. Su sondajı işlemine başlamadan, su sondajı yaptırılmadan önce, ilk olarak mutlaka alanında uzman olan ekiplere-mühendislik firmalarına; jeolojik, jeofizik ve hidrojeolojik etüt yaptırılması gerekmektedir. Bu etütlerde, su sondajı yapılacak yer-saha-bölge için en verimli lokasyon-konum seçimi yapılmalıdır. Maksimum su veriminin elde edileceği kuyu lokasyonu jeolojik araştırmalar, jeofizik etüt ve hidrojeolojik çalışmalar sonucunda belirlenir ve su kuyusunun tasarımı yapılır, kuyu projesi hazırlanır. Sondaj yapılırken, jeolojik yapının yani yeraltının çok değişken bir yapıya sahip olduğu bilinmeli ve unutulmamalıdır. Zaman içerisinde, sondaj için gerekli olan etüt çalışmalarının yaptırılması, ek bir maliyet olmaması için önemli bir etkendir. Su sondajı için etüt işlemleri yapılmadan kuyu açılmaya çalışılması halinde meydana gelebilecek olumsuz sonuçlar en başından düşünülmelidir. Su sondajı için açılan kuyudan su çıkmama ihtimali de göz önünde bulundurulmalıdır. Yapılan tüm yatırım ve emeğin karşılığının alınabilmesi için bu hususların hepsine dikkat edilmelidir. Su sondajı için yapılan etüt çalışmaları sonucunda açılacak olan su kuyusu, mutlaka kuyu inşa projesine göre yapılmalı ve tüm jeolojik veriler ve sonuçlar dikkatli bir şekilde denetlenmelidir.
09 Kasım 2022, 22:50